ŚW. BARTŁOMIEJA

24 Sierpnia

Postać świętego

Św. Bartłomiej był jednym z Apostołów. Ewangeliści św. Mateusz, Marek i Łukasz podają jego imię Bartłomiej, natomiast w Ewangelii wg św. Jana nazywany jest Natanaelem. Imię Bartłomiej z jez. aramejskiego znaczy "syn Talmaja", a imię Natanael znaczy "Bóg dał".

Św. Bartłomiej głosił Dobroną Nowinę w Indiach, Arabii, Azji Mniejszej, Mezopotamii oraz Armenii. W Armenii nawrócił Polimpiusza brata króla Astiegesa. Rozgniewany tym faktem Astieges, rozkazał uwięzić, ukrzyżować i na końcu ściąć Apostoła. Tradycja podaję, że przed śmiercią był straszliwie torturowany przez obdzieranie żywcem ze skóry.

Szczątki świętego zostały pogrzebane w Albanopolis w Armenii. Następnie ok. 400 r. zostały przeniesione do Majafarquim. By chronić je przed Arabami przenoszono je w kolejne miejsca: do Dare (dzisiejszy Irak), ok. 507 r. do Anastazjopolis w Azji Mniejszej, w roku 580 trafiają na Wyspy Liparyjskie leżące na północ od Sycylii, a w 838 r. ostatecznie do Benewentu, gdzie znajdują się do dziś pod mensą głównego ołtarza tamtejszej katedry.

Św. Bartłomiej jest patronem zawodów wyrabiających ze skóry: garbarzy, introligatorów, siodlarzy, szewców. Z uwagi na imię jest również patronem bartników. Jest również orędownikiem chorych na schorzenia skórne. W ikonografii św. Bartłomiej przedstawiany jest w długiej tunice, przepasany paskiem z księgą - symbolem działalności ewangelizacyjnej, nożem - narzędziem oprawców lub złotą skórą - symbolem straszliwych męczarni jakim został poddany. Można też spotkać obrazy św. Bartłomieja jako muskularnego mężczyznę obdzieranego ze skóry.

Maść bartkowa

W dniu św. Bartłomieja wyrabia się "maść bartkową" do leczenia wrzodów naskórnych i ciężkich ran. Maść to masło utarte z woskiem.

Zasiewy

Od dnia św. Bartłomieja można rozpoczynać zasiew zbóż ozimych, czemu wyraz daje przysłowie: "Ze świętym Bartłomiejem pierwsze ziarno siejem".

Sezon polowań na zające

Również z dniem św. Bartłomieja zaczyna się sezon polowań z chartami na zające. Przypomina o tym przysłowie: "Na świętego Bartka, bój się zając chartka".

PRZYSŁOWIA

  • "Bartłomieja cały wrzesień, naśladuje i z nim jesień"
  • "Od Bartłomieja lepsza w stodole nadzieja"
  • "Na święty Bartłomiej śmiało żyto siej"
  • "Jak Bartłomiej nie zasieje, nie pokropi św. Idzi (1.IX), to się żyta w polu nie uwidzi"
  • "Ze świętym Bartłomiejem pierwsze ziarno siejem"
  • "Bartłomiej wskazuje, jaka jesień następuje"
  • "Po Bartłomieju jedz kluski na oleju"
  • "Przyszedł św. Bartłomiej – żytko na zimę siej"
  • "Święty Bartek ninie, postaw świeczkę na kominie"
  • "Na świętego Bartka, bój się zając chartka"