Geneza

Dni od Bożego Narodzenia (25 grudnia) do wigilii Święta Objawienia Pańskiego - Trzech Króli (5 stycznia) to Święte Wieczory.

Niepowtarzalna atmosfera wieczoru wigilijnego, ze wspólnym śpiewem kolęd przy blasku migocących światełk choinki, wyzwala w każdym pragnienie jak najdłuższego przeżywania tej chwili. Dlatego nastrój ten przedłuża się na następne dni.

Nazywają się one "Święte Wieczory, Dwunastnica, Koladka" a czasami "Szczodre dni".

A tak opisywał ich przebieg Zygmunt Gloger:

"Zebrani domownicy i rodzina koło ogniska, przy którym kilka pokoleń zwyczaj stary zachowywało, słuchali opowiadań starców o czasach dawnych, o tym świecie uroków i dziwów. Tradycja często więc tysiącletnia w te długie zimowe wieczory utrwalając się w pamięci młodych pokoleń, robiła z nich nowe ogniwa nowego i starego łańcucha. Opowiadanie starych podań i baśni, i pogrążenie myśli w świecie, który nazywamy przeszłością, przerwywały często śpiewy nabożnych pieśni, podnoszące mimowolnie ducha wieśniaków do uczuć szlachetnych i prawych, do Boga, który jak był przeszłości, tak i przyszłego ziemskiego życia miał być Panem."

Święto bez pracy

"Święte Wieczory" dla uszanowania swej wyjątkowości i świętości wymagają, by po zachodzie słońca żadnych prac już nie wykonywać.

Opłatki

W tym okresie różne wspólnoty, stowarzyszenia, fundacje, organizacje czy firmy organizują spotkania zwane "Opłatkami". Celem tych zgromadzeń jest połamanie się opłatkiem i złożenie sobie życzeń z okazji Bożego Narodzenia. Przebiegają w zróżnicowany sposób, ale żelaznymi punktami są: wspólny posiłek i śpiewanie kolęd.

Pożegnanie gości

W tych dniach opuszczają nas zwykle goście świąteczni. Należy obdarować ich prezentami lub przysmakami na drogę. Stąd jedna z nazw tego okresu to Szczodre Dni.